Κιρσοκήλη και ποιότητα σπέρματος

Τί είναι η κιρσοκήλη?

Η κιρσοκήλη (varicocele) χαρακτηρίζεται από μια κιρσοειδής διαστολή των φλεβών των όρχεων,

γνωστή και ως σπερματικό φλεβικό πλέγμα. Ως συνέπεια, δημιουργείται παλινδρόμηση του αίματος

και δυνητικά ακόμη και εξασθενημένη σπερματογένεση. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων

εμφανίζεται στον αριστερό όρχι (80-85% των περιπτώσεων), αλλά μπορεί να εμφανιστεί και

αμφοτερόπλευρα (12 – 17%). Η κιρσοκήλη ταξινομείται σε: βαθμού 1 -μικρό μέγεθος, ψηλαφητή μόνο

κατά την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, βαθμού 2 - μεσαίο μέγεθος, ψηλαφητή σε ηρεμία αλλά μη

ορατή και βαθμού 3- μεγάλο μέγεθος, ορατή σε ηρεμία.

Πόσο συχνά εμφανίζεται?

Η κιρσοκήλη αποτελεί τον πιο κοινό αντιστρέψιμο παράγοντα κινδύνου για την ανδρική υπογονιμότητα

και εμφανίζεται στο 15% του συνολικού ανδρικού πληθυσμού. Στους υπογόνιμους άνδρες, η συχνότητα

της είναι ακόμη μεγαλύτερη, καθώς διαγιγνώσκεται στο 35% -50% των ανδρών με πρωτογενή

υπογονιμότητα (δεν έχει επιτευχθεί σύλληψη στο παρελθόν) και στο 80% με δευτερογενή

υπογονιμότητα (έχει υπάρξει σύλληψη στο παρελθόν).

Πως επιδρά στην ποιότητα του σπέρματος?

Η κιρσοκήλη βλάπτει με σύνθετο τρόπο, και όχι πλήρως κατανοητό, την ποιότητα του σπέρματος.

Μεταξύ των προτεινόμενων πιθανών μηχανισμών που συνδέουν την κιρσοκήλη με την υπογονιμότητα

είναι η αύξηση της θερμοκρασίας του όρχι, η μείωση της παροχής οξυγονωμένου αίματος και

θρεπτικών συστατικών, η αύξηση των ROS και η βλάβη του DNA του σπέρματος. Οι πιο συχνές

επιδράσεις της στο σπέρμα είναι η μείωση της συγκέντρωσης και της κινητικότητας καθώς και η

ανώμαλη μορφολογία των σπερματοζωαρίων.

Οι Redmon et al., μελέτησαν τις παραμέτρους του σπέρματος και το ορμονικό προφίλ γόνιμων ανδρών

με και χωρίς κιρσοκήλη. Στην ανάλυση τους συμμετείχαν 709 άνδρες εκ των οποίων στους 56 βρέθηκε

κιρσοκήλη κατά την εξέταση. Από την σύγκριση των αποτελεσμάτων παρατηρήθηκε ότι ο συνολικός

αριθμός σπερματοζωαρίων (165 έναντι 214 εκατομμυρίων) και ο συνολικός αριθμός κινητών

σπερματοζωαρίων (78 έναντι 107 εκατομμυρίων) ήταν σημαντικά χαμηλότεροι στους άνδρες με

κιρσοκήλη σε σύγκριση με τους άνδρες χωρίς. Παραδόξως, από την ανάλυση προέκυψε πως τα

επίπεδα τεστοστερόνης ήταν υψηλότερα στους άνδρες με κιρσοκήλη.

Στην ανάλυση των Santana et al., χρησιμοποιήθηκαν δείγματα σπέρματος από 26 υγιείς άνδρες

(control) και 26 άνδρες με κιρσοκήλη. Από τους 26 ασθενείς με κιρσοκήλη, οι 6 είχαν βαθμού 3, οι 13

είχαν βαθμού 2 και οι επτά είχαν κιρσοκήλη βαθμού 1. Παρατηρήθηκε πως τόσο η συγκέντρωση όσο

και η ζωτικότητα των σπερματοζωαρίων ήταν χαμηλότερες στους άνδρες με κιρσοκήλη από τους υγιείς.

Επιπλέον παρατηρήθηκαν υψηλά ποσοστά σπερματοζωαρίων με ανώμαλες μορφολογίες.

Παλαιότερες μελέτες εξετάζοντας μεγαλύτερους πληθυσμούς υπέδειξαν πως η αύξηση του βαθμού

κιρσοκήλης συσχετίζεται με χαμηλότερης ποιότητας σπέρμα, ακόμη και στην κιρσοκήλη βαθμού 1. Στην

κιρσοκήλη βαθμού 3 μάλιστα, η συγκέντρωση σπέρματος βρέθηκε να είναι μικρότερη από τη μισή των

ανδρών χωρίς κιρσοκήλη (Damsgaard et al.).

Τέλος, οι Morini et al., μελέτησαν τις παραμέτρους του σπέρματος μετά από χειρουργική διόρθωση της

κιρσοκήλης. Στην ανάλυση συμμετείχαν 121 άνδρες και δείγματα σπέρματος λήφθηκαν πριν και μετά

την επέμβαση. Η λεπτομερή μορφολογική αξιολόγηση υπέδειξε σημαντική βελτίωση με μείωση των

ανωμαλιών της κεφαλής και της ουράς των σπερματοζωαρίων μετά την διόρθωση της κιρσοκήλης.

Λαμβάνοντας υπόψη τις υπόλοιπες παραμέτρους του σπέρματος, η χειρουργική θεραπεία οδήγησε σε

σημαντική αύξηση της συγκέντρωσης του σπέρματος και του ποσοστού προοδευτικής και ολικής

κινητικότητας, με σημαντική μείωση στο ποσοστό των ακίνητων σπερματοζωαρίων.